احتیاطات عملیاتی در فرایند سیم پیچی
۱. ملاحظات مربوط به شکلدهی کویل
در بسیاری از موارد از دایها (Dies) برای شکلدهی کویلها استفاده میشود. هرگونه عیب در سطح دای میتواند باعث آسیب به روکش سیم گردد؛ بنابراین، لازم است سطوح دای از نظر وجود آسیب بررسی شوند.
.
.2 پیچش خودکار با ماشین
هنگام پیچش کویل با دستگاه سیمپیچ، باید تنش مناسب به سیم وارد شود. ازاینرو، از دستگاه کشش استفاده میشود که نقش اصلاحکننده خمیدگی سیم را نیز دارد. توصیه میشود سطح فشار بهجای سطح لغزشی، از نوع غلتشی باشد و انتخاب میزان کشش بهگونهای انجام شود که کمترین میزان کشیدگی سیم رخ دهد. در مورد سیمهای نازک باید دقت ویژهای اعمال گردد.
۳. تعمیر در نواحی گوشهها
در برخی موارد، سیمهای روکشدار توسط کویل ماشینهای گردان با شعاع خمیدگی چند میلیمتر پیچیده میشوند. آسیب به فیلم عایقی در گوشهها تا حدی اجتنابناپذیر است؛ بنابراین نگهداری دقیق مطابق دستورالعملهای پیشین ضرورت دارد. بهتر است مواد مورد استفاده در تعمیر، با مواد روکش یکسان باشند. در موارد اجتنابناپذیر باید از موادی استفاده شود که خواص مکانیکی، الکتریکی و حرارتی مشابهی دارند.
۴. نحوه جابجایی پس از شکلدهی کویل
کویلهای شکلگرفته پس از مراحل بعدی مانند عایقکاری، خشککردن و لاکزنی به محصول نهایی تبدیل میشوند. این کویلها سپس در استاتور یا روتور مونتاژ میشوند. در طی حملونقل یا سایر فرایندهای جابجایی، باید دقت مضاعف در بررسی تغییر شکل کویل یا آسیب به روکش سیم به عمل آید.
هر اپراتور باید با دقت و ابتکار عمل، نحوه قرار دادن و چیدمان کویلها را مدیریت کرده و در صورت نیاز از ابزار مناسب استفاده نماید. کویلها باید به دور از گردوغبار (بهویژه ذرات فلزی) و رطوبت نگهداری شوند.
در سالهای اخیر گرایش به حذف مرحله خشککردن اولیه افزایش یافته است؛ بااینحال، به دلیل وجود تنش، تعریق یا رطوبت در پوشش لاکی سیمها، انجام خشککردن اولیه به میزان کافی توصیه میشود تا خواص عایقی بهبود یابد.
ملاحظات عمومی برای سیمهای لاکی
از آنجا که هادیهای آلومینیومی استحکام کششی پایینی دارند، دستگاه کشش برای این هادیها باید حداکثر ۳۰٪ یا کمتر از مقدار مورد استفاده برای سیمهای مسی تنظیم شود. کشش بیشازحد باعث افزایش تغییر شکل و در نتیجه افت خواص میگردد.
- احتیاط در استفاده از دستگاه کشش:
هادی آلومینیومی ممکن است بر اثر ضربه در حین پیچش ماشینی، به میزان ۱۰٪ یا بیشتر کشیده شود؛ لذا باید مراقبت ویژه صورت گیرد. - احتیاط در پیچش خودکار با ماشین:
به دلیل نرمی هادی آلومینیومی، این سیمها ممکن است پیش از آسیب به روکش تغییر شکل دهند؛ بنابراین در روشهای اعمال فشار طی قالبگیری کویل باید دقت کافی انجام شود. - احتیاط در فرایند قالبگیری:
با توجه به نکات کلی بیانشده درباره نحوه کار با سیمها، در این بخش به برخی ملاحظات ویژه در شکلدهی کویلها پرداخته میشود.
بررسی سیمها پیش از استفاده:
- خواص عایقی سیمهای لاکی توسط پوششی بسیار نازک تأمین میشود؛ بنابراین باید توجه داشت که این سیمها در برابر آسیبهای خارجی ناشی از ابزارهای تیز بسیار حساس هستند.
- کشش سیم در فرایند پیچش باید به حداقل برسد؛ زیرا کشش موجب کاهش ضخامت فیلم و افت خواص عایقی میگردد. هرچه میزان کشش کمتر باشد بهتر است. محدود کردن کشش به کمتر از ۵٪، بهجز در مورد سیمهای بسیار نازک، عموماً از افت خواص سیم جلوگیری میکند.
- پس از پیچش، معمولاً کویلها با لاک مخصوص پردازش میشوند. ازآنجاکه انواع مختلفی از لاکها توسعه یافته و مورد استفاده قرار میگیرند، باید در انتخاب و ترکیب آنها دقت فراوان به عمل آید.
- هنگام استفاده از مواد شیمیایی برای حذف فیلم قبل از لحیمکاری پایانهها، باید دقت شود که ماده جداکننده روی سایر بخشهای کویل باقی نماند. همچنین خنثیسازی ماده و شستوشوی کامل آن با آب الزامی است؛ در غیر این صورت، احتمال خوردگی و قطع شدن سیمهای نازک وجود دارد. هنگام لایهبرداری نیز استفاده از تجهیزات ایمنی مانند عینک محافظ توصیه میشود.
- ابعاد سیم (قطر، عرض و ضخامت) که در کارخانه تولید تأیید شدهاند، عموماً نیاز به بازرسی مجدد ندارند؛ بااینحال، در صورت احتمال آسیب ناشی از نگهداری یا حمل، باید قبل از مصرف اندازهگیری و تأیید شوند.
- در سیمهای بدون روکش، وجود لایه اکسید روی سطح ممکن است موجب مشکل در لحیمکاری یا ریزش پودر اکسید به داخل عایق کویل گردد. در این موارد، انجام اسیدشویی، خنثیسازی و شستوشو پیش از استفاده توصیه میشود.
- سیمها ممکن است در اثر جابجایی یا انبارش نامناسب دچار آسیب شده باشند؛ بنابراین بازرسی دقیق و در صورت لزوم رفع خراشهای جزئی یا حذف بخشهای معیوب ضروری است. در خصوص هادیهای آلومینیومی به دلیل نرمی آنها باید مراقبت بیشتری اعمال شود.
- سیمهای اضافی پس از عملیات پیچش باید به دور از گردوغبار، رطوبت و تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شوند.
