معرفی رزین ها(لاک‌ها) و کاربرد صنعتی آن‌ها در صنعت سیم های سیم پیچی (سیم لاکی)

۱- سیم گرد مسی یا آلومینیومی لاکی (Enameled Round Copper or Aluminium Wire)

·         PEI – Polyesterimide (کلاس حرارتی 180 و 200)
این نوع لاک مطابق با استاندارد IEC 60317  به‌عنوان پوشش عایقی برای سیم‌های گرد و تخت طراحی شده است. لاک پلی‌استرایمید مقاومت حرارتی بالا، استحکام مکانیکی مطلوب و پایداری شیمیایی در برابر حلال‌ها و روغن‌های الکتریکی دارد. از این سیم‌ها عمدتاً در موتورهای AC و  DC، ترانسفورماتورها، ژنراتورها و تجهیزات الکترومکانیکی صنعتی که در شرایط دمایی بالا کار می‌کنند استفاده می‌شود.

·         PEI + PAI – Polyesterimide + Polyamideimide (کلاس حرارتی 200 و 220)
لایه اصلی سیم با لاک پلی‌استرایمید پوشش داده می‌شود و سپس یک لایه نازک پلی‌آمیدایمید به‌عنوان روکش نهایی اعمال می‌گردد. این ترکیب بر اساس استاندارد IEC 60317-8  و  IEC 60317-13 و IEC 60317-84، مقاومت در برابر سایش، ترک‌خوردگی در اثر شوک حرارتی و عملکرد برتر در محیط‌های با دمای بالا را تضمین می‌کند.
کاربرد: در موتورهای فرکانس متغیر (Inverter Duty Motors)، ژنراتورهای نیروگاهی، ترانسفورماتورهای توان بالا و کاربردهای صنعتی سنگین که استقامت دی‌الکتریک و عمر حرارتی طولانی ضروری است.
 
۲- سیم گرد مسی لاکی با لاک پلی‌استرایمید قابل لحیم‌کاری (Enameled Round Copper Wire – PEI Solderable, Class 180)

این لاک به‌گونه‌ای اصلاح شده که امکان لحیم‌کاری مستقیم بدون نیاز به خراش یا سوزاندن لاک فراهم شود. بر اساس IEC 60317-23، این نوع سیم‌ها در صنایع الکترونیک، تولید کویل‌های کوچک، رله‌ها، سلف‌ها و قطعات صوتی پرکاربرد هستند. قابلیت لحیم‌پذیری باعث کاهش زمان مونتاژ و افزایش قابلیت اطمینان اتصالات می‌شود.
 
۳- سیم تخت مسی یا آلومینیومی لاکی (Enameled Rectangular Copper or Aluminium Wire)

·         PEI (کلاس حرارتی 180 و 200): مشابه سیم گرد، مناسب برای ترانسفورماتورهای بزرگ و ماشین‌های الکتریکی با چگالی توان بالا.
·         PEI + PAI (کلاس 200 و 220): به دلیل سطح مقطع مستطیلی، این نوع سیم در کویل‌های فشارقوی و ژنراتورهای بزرگ با کارایی بالا استفاده می‌شود؛ چرا که پرشدگی شیار استاتور و روتور را افزایش داده و تلفات فضای مرده را کاهش می‌دهد.
·         PVA – Polyvinyl Acetal (کلاس حرارتی 120): مطابق IEC 60317-18، برای کاربردهایی با دمای کاری پایین‌تر مانند ترانسفورماتورهای خانگی و لوازم مصرفی مناسب است.
·         PVA + SB (Polyvinyl Acetal + Self-Bonding, کلاس 120): لایه خودچسبنده (Self-bonding) هنگام حرارت‌دهی یا اعمال جریان الکتریکی فعال شده و کویل را بدون نیاز به رزین اضافی تثبیت می‌کند. این ویژگی در ترانسفورماتورهای بزرگ بسیار ارزشمند است.
 
 
۴- نوارهای مسی پوشیده شده با الیاف شیشه (Glass Fiber Covered Copper Strips)

مطابق با استاندارد IEC 60317-62، پوشش الیاف شیشه به‌عنوان تقویت‌کننده مکانیکی و عایق حرارتی عمل می‌کند. این نوع هادی‌ها در ژنراتورهای بزرگ، ترانسفورماتورهای قدرت و راکتورهای الکتریکی استفاده می‌شوند. مقاومت بسیار بالا در برابر لرزش، سایش و شرایط محیطی سخت، از مهم‌ترین مزایای این عایق است.
 
۵- سیم گرد مسی لاکی با لاک پلی‌یورتان قابل لحیم‌کاری (Enameled Round Copper Wire – PU, Solderable, Class 155 & 180)

لاک پلی‌یورتان بر اساس IEC 60317-20  و IEC 60317-51 دارای قابلیت لحیم‌پذیری عالی و انعطاف‌پذیری بالاست. این نوع سیم به‌طور گسترده در الکترونیک مصرفی، ابزارهای دقیق، میکرو‌موتورها و کویل‌های حساس مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلاس حرارتی 155 برای تجهیزات معمولی و کلاس 180 برای کاربردهایی با دمای بالاتر توصیه می‌شود.
 
۶- سیم مسی آنیل‌شده (گرد یا تخت) – Round or Rectangular Copper Annealed Wire

این نوع هادی بدون پوشش لاکی بوده و معمولاً در تولید باس‌بارها، اتصالات الکتریکی و سیم‌پیچی اولیه ترانسفورماتورها کاربرد دارد. فرآیند آنیل موجب افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش تنش‌های داخلی در مس می‌شود که برای شکل‌دهی و خم‌کاری‌های متعدد ضروری است.
 
📚 منابع معتبر برای استناد:
·         IEC 60317 (all parts): Specifications for enamelled round/rectangular winding wires
·         IEC 60085: Electrical insulation – Thermal evaluation and designation
·         IEEE Transactions on Dielectrics and Electrical Insulation
·         ASTM D2307: Thermal endurance of film-insulated wire

صفحه نخست