سیمهای مسی با پوشش کاغذی
بر اساس استانداردهای ISIRI 6998-27، ISIRI 6998-27-1 و ISIRI 6998-27-3
ویژه مدیران، کارشناسان و تکنسینهای کنترل کیفیت و تولید
مقدمه
استانداردسازی در صنعت سیم و کابل، نقشی اساسی در تضمین کیفیت، ایمنی و قابلیت اطمینان محصولات ایفا میکند. سیمهای مسی با پوشش نوار کاغذی یکی از پرکاربردترین انواع هادیها در ساخت ترانسفورماتورها، موتورهای الکتریکی بزرگ و ژنراتورها هستند.
در این میان، سه استاندارد ملی ایران — که منطبق با استانداردهای بینالمللی IEC تدوین شدهاند — ویژگیهای فنی و الزامات تولید این سیمها را بهطور کامل مشخص میکنند:
- ISIRI 6998-27 : سیم مسی تخت با پوشش کاغذی
- ISIRI 6998-27-1 : سیم مسی گرد با پوشش کاغذی
- ISIRI 6998-27-3 : سیم مسی تخت نوع خاص با پوشش کاغذی
این استانداردها تمامی جنبههای فنی را دربر میگیرند؛ از نوع مواد اولیه و روشهای تولید گرفته تا ابعاد مجاز، تلورانسها و آزمونهای مکانیکی، حرارتی و الکتریکی.
بخش اول: استاندارد ISIRI 6998-27
عنوان: سیمهای مسی تخت با پوشش نوار کاغذی
معادل IEC 60317-27:2013
دامنه کاربرد
این استاندارد مربوط به سیمهای لاکی تخت مسی است که بر روی آنها چندین لایه نوار کاغذی سلولزی پیچیده شده است. چنین سیمهایی عمدتاً در ترانسفورماتورها و تجهیزات مشابهی بهکار میروند که نیازمند مقاومت مکانیکی و حرارتی بالا هستند.
مشخصات عمومی
- هادی: مس آنیلشده تخت
- پوشش: چند لایه نوار کاغذی سلولزی
- ابعاد: طبق جداول استاندارد با تلورانسهای دقیق
پهنا (mm) | ضخامت (mm) | تلورانس پهنا (mm) | تلورانس ضخامت (mm) |
2.00–3.15 | 0.80–1.25 | ±0.02 | ±0.01 |
4.00–10.00 | 1.50–5.60 | ±0.03 | ±0.02 |
11.00–16.00 | 6.30–8.00 | ±0.05 | ±0.03 |
نکته: ضخامت کل سیم با پوشش نباید از مقادیر حداکثری تعیینشده تجاوز کند.
آزمونها
- مکانیکی: آزمون کشش طبق IEC 60851-3-1 و خمپذیری سهباره بدون ترک خوردگی
- الکتریکی: مقاومت عایق در 500 ولت و ولتاژ شکست تا 2000 ولت بدون جرقه
- حرارتی: پایداری در دمای 155°C به مدت 6 ساعت
بخش دوم: استاندارد ISIRI 6998-27-1
عنوان: سیمهای مسی گرد با پوشش نوار کاغذی
معادل IEC 60317-27-1:2020
دامنه کاربرد
این استاندارد به سیمهای گرد مسی با پوشش کاغذی اختصاص دارد که برای استفاده در دستگاههای الکتریکی با ولتاژ بالا و نیاز به مقاومت الکتریکی و مکانیکی ویژه طراحی شدهاند.
مشخصات عمومی
- هادی: مس گرد آنیلشده
- پوشش: چند لایه نوار کاغذ سلولزی
قطر اسمی (mm) | تلورانس قطر (mm) |
1.00 | ±0.015 |
2.00 | ±0.020 |
3.50 | ±0.025 |
5.00 | ±0.030 |
آزمونها
- مکانیکی: کشش تا حداقل 200 N/mm² بدون گسیختگی، پیچش 10 بار بدون ترک
- الکتریکی: ولتاژ شکست 2500 ولت
- حرارتی: پایداری در دمای 180°C به مدت 5 ساعت
بخش سوم: استاندارد ISIRI 6998-27-3
عنوان: سیمهای لاکی تخت با پوشش کاغذی نوع خاص
معادل IEC 60317-27-3:2019
دامنه کاربرد
این نوع سیمها برای محیطهای با دمای بسیار بالا و شرایط مکانیکی سخت طراحی شدهاند و معمولاً در ترانسفورماتورهای قدرت و ماشینهای الکتریکی خاص به کار میروند.
مشخصات عمومی
- هادی: مس تخت
- پوشش: نوار کاغذی سلولزی چندلایه
پهنا (mm) | ضخامت (mm) | تلورانس پهنا (mm) | تلورانس ضخامت (mm) |
4.00 | 1.50 | ±0.02 | ±0.01 |
8.00 | 3.15 | ±0.03 | ±0.02 |
12.50 | 5.00 | ±0.05 | ±0.03 |
آزمونها
- مکانیکی: آزمون خمپذیری و پیچش بدون آسیب، کشش طبق IEC 60851
- الکتریکی: مقاومت عایق در 5000 ولت
- حرارتی: پایداری در دمای 200°C
جمعبندی
مطابق با الزامات استانداردهای ISIRI 6998-27، 27-1 و 27-3، سیمهای مسی با پوشش کاغذی باید:
- در برابر حرارت، کشش و فشار مکانیکی مقاوم باشند،
- عایقبندی مطمئن برای ولتاژهای بالا فراهم کنند،
- و کاملاً منطبق با الزامات بینالمللی IEC تولید شوند.
اجرای دقیق آزمونها و کنترل تلورانسها در فرایند کنترل کیفیت، تضمینکننده عملکرد مطلوب و عمر مفید بالای محصول نهایی خواهد بود.
