کابلهای ارت (Earthing Cables): تضمینکننده ایمنی انسان و دوام تجهیزات الکتریکی
مقدمه
برق نیروی حیاتی صنعت مدرن است؛ از خانهها و ادارات تا کارخانجات بزرگ. اما در کنار تمام مزایای آن، اگر سیستم ارتینگ بهدرستی طراحی و اجرا نشود، همین منبع انرژی میتواند خطرناک باشد.
در این میان، کابلهای ارت یا کابلهای زمین (Earthing Cables) نقش اصلی را در حفاظت از انسان و تجهیزات بر عهده دارند.
تعریف کابل ارت
کابل ارت یا Grounding Cable، هادیای است که بین سیستم الکتریکی و زمین اتصال برقرار میکند تا جریان خطا (Fault Current) بهصورت ایمن به زمین منتقل شود. این مسیر باعث میشود خطر برقگرفتگی، آتشسوزی و آسیب به تجهیزات حساس به حداقل برسد.
اهمیت ارتینگ
- ایمنی انسان: در زمان بروز اتصال کوتاه یا نشتی جریان، کابل ارت مسیر امنی برای تخلیهی جریان فراهم میکند و از برقگرفتگی جلوگیری میکند.
- حفاظت از تجهیزات: افزایش ناگهانی ولتاژ میتواند به اجزای حساس الکترونیکی آسیب بزند. سیستم ارت مناسب این افزایش را متعادل میکند.
- انطباق با استانداردها: استانداردهایی مانند IEC 60364 و IS 3043 الزام به استفاده از سیستم ارتینگ ایمن را تعیین کردهاند.
انواع کابل ارت
- مس (Copper) : بهترین رسانایی الکتریکی، مقاومت بالا در برابر خوردگی و طول عمر زیاد.
- آلومینیوم (Aluminium) : سبکتر و اقتصادیتر، مناسب برای پروژههای بزرگمقیاس.
- انعطافپذیر (Flexible) : مخصوص محیطهای صنعتی با لرزش یا حرکت تجهیزات.
- یا تخت (Flat) : مناسب برای ارت در سیستمهای قدرت یا باسبارها بهدلیل سطح تماس بیشتر.
انتخاب کابل ارت مناسب
انتخاب نوع و سایز کابل باید بر اساس:
- جریان خطا (Fault Current)
- شرایط محیطی (رطوبت، دما، مواد خورنده)
- روش نصب (زیرزمینی، روی سطح، درون تجهیزات)
انجام شود.
بهترین شیوههای نصب و نگهداری
انتخاب سایز مناسب بر پایه محاسبات استاندارد (مطابق IEC 60364-5-54)
اطمینان از اتصالات مکانیکی محکم و تمیز
بازرسی و تست منظم مقاومت زمین (Earth Resistance Test)
ثبت و مستندسازی تمام مشخصات و نتایج آزمونها
نتیجهگیری
کابل ارت فقط یک سیم اضافه در مدار نیست؛ بلکه ستون فقرات ایمنی الکتریکی است.
استفاده از کابلهای باکیفیت، اجرای صحیح و آزمونهای دورهای، میتواند از خسارات جانی و مالی جلوگیری کند.
